هشدار درباره ی آب مصرفی برخی واحدهای کشت و صنعت
به گزارش دانلود فایل، دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان آب، اقلیم و محیط زیست با تأکید بر ضرورت هوشمندسازی توزیع آب شهری، اظهار داشت: با حمایت ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان آب، اقلیم و محیط زیست، کنسرسیومی از شرکت های دانش بنیان تشکیل شده است که تجهیزات سخت افزای و نرم افزاری و ارتباطی هوشمندسازی توزیع آب را تامین کرده و سپس در شبکه های توزیع آب آشامیدنی شهری پیاده سازی می کنند.
به گزارش دانلود فایل به نقل از ایسنا، سید محمدمهدی نوربخش با اشاره به رویکردها و برنامه های این ستاد و شرکت های دانش بنیان این حوزه در حوزه مدیریت آب، مقابله با خشکسالی، بارورسازی ابرها و...، درباره ی خشکسالی اظهار داشت: وقتی از خشکسالی و نتایج آن سخن می گوییم، باید دو جنبه را مد داشته باشیم؛ نخست تغییراتی است که خشکسالی بواسطه تغییرات اقلیمی و میزان بارش روی حوزه تامین و به عبارت دیگر روی کمیت آب در دسترس ما می گذارد و جنبه دوم تسرّی این کم بارشی به سایر حوزه های ذیربط در رابطه با مصرف آب است. خشکسالی از کم بارشی، شروع می شود و در صورت ادامه ابتدا رواناب ها و حجم ذخیره آب در مخازن، دریاچه ها و منابع آب زیرزمینی را تحت تأثیر قرار می دهد و در گام بعد تأثیرات خودرا در عرصه محیط زیست، کشاورزی و سپس صنعت آشکار می کند و در ادامه حوزه اقتصاد و در نهایت امنیت و اجتماع را تحت تأثیر قرار می دهد.
وی افزود: در بخش اول یعنی کاهش منابع آب در دسترس با دو پدیده اقلیمی که یکی طبیعی و دیگری انسان ساخت است، مواجه هستیم؛ پدیده اول، خشکسالی و دوم، پدیده تغییر اقلیم است. خشکسالی را اغلب برمبنای نوسانات در بازه های زمانی سه تا هفت ساله تحلیل می کنند؛ اما تغییر اقلیم، تغییر در متوسط شرایط آب و هوایی در بازه های بلندمدت تر است. در مقابل خشکسالی که یک تغییر برگشت پذیر و نوسانی است، تغییر اقلیم، دارای یک نرخ رشد صعودی با مقدار کم اما ماندگار است و شرایط آب و هوایی در طول زمان تغییرات پایداری پیدا می کند.
نوربخش اضافه کرد: برمبنای نتایج مطالعات گسترده انجام شده در این زمینه و اعلام نهاد بین الدولتی تغییر اقلیم (IPCC) این پدیده دو اثر عمده بر وضعیت آب و هوایی کشورها دارد؛ نخست آنکه تغییر اقلیم موجب می شود وقایع حدی شامل خشکسالی و سیلاب تشدید شود؛ یعنی اگر قبلا سیلابی با پیک ۳۰۰۰ متر مکعب در ثانیه در یک رودخانه رخ می داد، باید انتظار سیلاب های با پیک بالاتر را داشته باشیم. از جانب دیگر، خشکسالی ها هم شدیدتر خواهد شد و فاکتورهای مختلف خشکسالی بطورمثال SPI بالاتری را تجربه خواهیم کرد.
وی اشاره کرد: اثر دوم نامطلوب خشکسالی خصوصاً برای مناطقی خشک و نیمه خشک مانند ایران، نرخ نزولی بارش ها و کمتر شدن متوسط بارش در این مناطق است؛ در عین حال این شرایط برای مناطق پرباران بطورکامل معکوس است؛ به عبارت دیگر اگر تا قبل از این گفته می شد متوسط بارندگی در کشور ایران ۲۵۰ میلی متر است (بر مبنای متوسط پنجاه سال گذشته)، در اثر پدیده تغییر اقلیم این متوسط ها به مرور زمان کاهش می یابد. باید توجه کرد که سیستم اقلیم جهانی، محصول تعادل طبیعت طی میلیونها سال تعامل میان مؤلفه های اقلیمی شامل اتمسفر، هیدروسفر، کرایوسفر، لیتوسفر و بایوسفر است و تغییر اقلیم در حقیقت واکنش طبیعت به فعالیت بشر برای بازگشت به نقطه ی تعادل است، پس ادامه عوامل محرک و تشدیدکننده تغییر اقلیم، منجر به تشدید تبعات آن خواهد شد.
نوربخش اظهار داشت: در کنار تشدید وقایع حدی در اثر نوسات اقلیمی و ادامه پدیده تغییر اقلیم، باید توجه داشت که متأسفانه تغییر الگوی مکانی و زمانی بارش نیز به سود ما نیست، یعنی مساله تنها کم بارشی نیست، بلکه با تشدید وقایع حدی، میزان بارشی که تا قبل از این با تعداد رخدادهای بارش بیشتر در دسترس ما قرار می گرفت، حالا بصورت یکباره نازل می شود و فرصت ذخیره آن در آبخوان و کنترل و انجام کشت دیم کمتر می شود. همین طور بارش برف که دارای ارزش و اهمیت بالایی برای تغذیه آبخوان ها و چشمه ها در فصول گرم تر هستند، با افزایش دما و تغییر الگوی مکانی و زمانی بارش، کمتر خواهد شد.
دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان آب، اقلیم و محیط زیست در مورد برنامه های در دستور ستاد درباره ی خشکسالی، اظهار داشت: ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان آب، اقلیم و محیط زیست در زمره ستادهایی است که در دوره ی جدید فعالیت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، ماموریت جدیدتری تحت عنوان توسعه بازار شرکت های دانش بنیان و فناور در این زمینه را بر عهده دارد. به عبارت دیگر، رسالت این ستاد، کوشش برای بکارگیری فناوری های دارای سطح بلوغ بالا و تجاری سازی آنها در امتداد ارتقای راندمان و حل مسائل مختلف بخش آب و آبفا و حوزه محیط زیست است. این ماموریت در قالب شناسایی، معرفی، همرسانی، تکمیل زنجیره ارزش و تامین، تشکیل کنسریوم های دانش بنیان و فناور و اتصال شرکت های کوچک به صنایع بزرگ و دانش بنیان کردن کارهای صنایع و توسعه صادرات به انجام می رسد. بمنظور انجام این ماموریت، ابزارهای مختلف مالی، اعتباری و حمایتی در اختیار ستاد قرار دارد.
نوربخش افزود: برنامه های ستاد را در دو حوزه تامین و مصرف می توان طبقه بندی کرد. این برنامه ها عمدتا مسأله محور در تعامل با ذینفعان اصلی یعنی وزارت نیرو، وزارت کشور، سازمان حفاظت محیط زیست و سایر نهادهای متولی تدوین شده اند. در بخش تامین، فناوری های استحصال و شیرین سازی آب دریا، کاهش تبخیر و تلفات از مخازن و دریاچه ها، فناوری های باروری سازی ابرها و یونیزاسیون، استحصال آب از رطوبت هوا، فناوری های شناسایی منابع آب زیرزمینی در دستور کار قرار دارند. در عین حال باید توجه داشت که در بخش استحصال منابع، محدودیت ها و عدم قطعیت های زیادی وجود دارند و تمرکز بر موضوع سازگاری با کم آبی و فناوری های در رابطه با مصرف بهینه آب در بخش های مختلف از اهمیت بیشتری برخوردارست. برنامه های ستاد در بخش بهینه سازی مصرف آب و سازگاری با کم آبی، دارای گستردگی بیشتری بوده و حوزه های تصفیه، توزیع، بهینه سازی و بازچرخانی را شامل می شود. در کنار این برنامه، ستاد پذیرای پیشنهادهای اساتید، متخصصان و فناوران و شرکت های فناور و دانش بنیان است.
دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان آب، اقلیم و محیط زیست در ادامه درباره ی مصرف آب در عرصه های مختلف در مقایسه با بارش ها، اظهار داشت: برمبنای آمارهای انتشار یافته توسط سازمان هواشناسی که متولی پیش بینی و پایش وضعیت اقلیمی در کشور است، متوسط تجمعی بارش یک ساله در کشور ایران، حدود ۲۳۰ میلی متر است. این میزان در سال قبل به عدد ۲۰۰ میلی متر کم شد و امسال نیز تا دهه اول بهمن ماه، در مقایسه با متوسط بلند با ۴۸ میلی متر کاهش مواجه هستیم. با تبدیل ارتفاع بارش ۲۳۰ میلی متر به حجم بارش به عدد حدود ۳۸۰ میلیارد مترمکعب خواهیم رسید که باید دقت شود برمبنای مراجع مهندسی و سنجش های صورت گرفته، تنها حدود ۳۰ درصد از این بارش ها یعنی ۱۱۳ میلیارد متر مکعب بصورت رواناب و منابع آب تجدیدپذیر در دسترس ما قرار می گیرند. متأسفانه در کشور ایران، دو برابر نرم های جهانی یعنی حدود ۹۰ درصد از این منابع در چرخه مصرف قرار می گیرند. هر چند آمار مصرف آب در بخش های مختلف شامل کشاورزی، شرب و صنعت در سالهای مختلف متفاوت بوده و برآورد دقیق آن بسادگی امکان پذیر نیست، امّا در یک تصویر کلان، حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد از این آب در بخش کشاورزی، ۶ تا ۸ درصد در بخش شرب و ۲ تا ۳ درصد در بخش صنعت مورد استفاده قرار می گیرد. نکته قابل تأمل آنجاست که تعدادی از واحدهای کشت و صنعت در کشور، به تنهایی معادل تمامی آب مورد استفاده در صنعت کشور، دارای مصرف هستند و همین نکته اهمیت ارتقای راندمان در این بخش را مشخص می کند.
وی درباره ی اقدامات ستاد در مدیریت مصرف بخش کشاورزی، تصریح کرد: ستاد آب، اقلیم و محیط زیست در مشارکت با سایر واحدهای متولی در معاونت علمی همچون ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان غذا و کشاورزی، برنامه ملی توسعه شهرک های گلخانه ای و شیلاتی، مرکز توسعه فناوری های راهبردی و مرکز طرح های کلان و پیشران، برنامه ها و اقدامات مختلفی را انجام داده و می دهند. این برنامه ها شامل اصلاح روش های آبیاری همچون آبیاری زیرسطحی، آبیاری هوشمند، کشت هیدروپونیک، اصلاح بذر، کشت محصولات دارای ارزش اقتصادی بالاتر، افزایش نرخ تولید محصول با کودهای طبیعی و مقابله با آفات به روش های بیولوژیکی است. نکته مهم آنست که فناوری های اثبات شده برای کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی در عین ارتقای کمیت و کیفیت محصولات و ارزش اقتصادی کم نیستند، اما مساله به کارگیری این فناوری ها است و اتفاقا از همین دیدگاه هم بوده که ستادهای توسعه اقتصاد دانش بنیان شکل گرفته اند. بنابراین، ماموریت امروز ستاد آب، اقلیم و محیط زیست و سایر ستادهای متناظر آنست که با ابزارهای تسهیلگری و حمایت، سمت تقاضا را تحریک نماییم و فناوری ها را به میدان عمل وارد نماییم.
نوربخش در ادامه با اشاره به بارورسازی ابرها اظهار داشت: اساساً موضوع بارورسازی ابرها، موضوع جدیدی در دنیا و حتی ایران نیست. در سال ۱۳۵۳ برای اولین بار طرح باروری ابرها توسط وزارت نیرو به مدت چهارسال بمنظور افزایش ذخیره آبی سدهای لتیان و کرج با بهره بردن از امکانات اجرائی یک شرکت کانادایی و استفاده از ۳۰ ژنراتور زمینی و همین طور یک فروند هواپیما به اجرا درآمده است. طبق گزارش های پخش شده، این اقدام منجر به افزایش متوسط ۱۳ درصدی بارش در محدود عملیات شده است. این علمیات طی سالهای ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۵ هم ادامه یافت تا در نهایت مرکزی تحت عنوان مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها در یزد تأسیس شد و کار خودرا از سال ۱۳۷۶ شروع کرد.
وی ادامه داد: حاصل کارهای این مرکز که توسط یکی از شرکتها مورد ارزیابی قرار گرفته است، تأثیر حدود ۱۰ درصدی در میزان بارش بر فراز بیش از ۱۲ استان کشور بوده است. در عین حال باید توجه داشت که موضوع باروری ابرها راهکار اصلی برای مواجهه با خشکسالی محسوب نمی شود و ابزاری است با عدم قطعیت های فراوان که می تواند بصورت مقطعی و در صورت فراهم بودن تمامی شرایط و الزامات، اثراتی منطقه ای به همراه داشته باشد.
نوربخش اظهار داشت: فعالیت باروری ابرها گاهی با اهداف دیگری نیز به انجام می رسد، برای مثال در صنعت گردشگری یا برای تعدیل دمای هوا و کاهش مصرف انرژی در فصول گرم سال. در روش کلاسیک باروری ابرها، موادی به داخل ابر با هدف تشکیل و رشد بلورهای یخ افزوده می شود. تزریق مواد باروری، توسط ژنراتورهای زمینی و یا موشک و توپ و فلر و یا بوسیله هواپیما و پهپاد قابل انجام است. شناخته شده ترین مواد برای بارورسازی ابرها، یدید نقره است؛ در عین حال مواد جدیدتری نیز در دنیا و در ایران تولید شده و با موفقیت مورد استفاده قرار گرفته اند. در عین حال توجه به این نکته بسیار اهمیت دارد که باروری ابرها نیازمند شناخت دقیق مشخصات ابر از نظر ارتفاع و سرد و گرم بودن، موقعیت و جهت حرکت آن بوده و میزان تزریق بارورسازی و محل و زمان تزریق از اهمیت ویژه ای برخوردارست. از همین جهت است که این فعالیت را باید یک فعالیت علمی نیازمند تحقیق و توسعه دانست و در همین راستا معاونت علمی مجموعه هایی را که دستاوردهای اثبات شده ای را در عرصه مواد و تجهیزات داشته اند، معرفی کرده و حمایت می کند.
وی افزود: اخیراً معاون علمی و فناوری اعلام نمود که طی یک برنامه پنج ساله، این فعالیت تحقیقاتی با بکارگیری ظرفیت شرکت های دانش بنیان می تواند به مرحله بلوغ خود رسیده و الزامات آن از قبیل ساخت و توسعه رادارهای هواشناسی، ساخت و بکارگیری ژنراتورهای زمینی، توسعه سامانه های همتای دیجیتال اقلیم، پهپادهای مناسب برای اجرای عملیات و مرکز پشتیبانی و ارزیابی عملیات بارورسازی فراهم می شوند. این فعالیت با انتخاب یک یا چند منطقه پایلوت و اجرای عملیات و رصد دقیق نتایج عملیات روی شرایط بارش قابل انجام است. همین طور سایر روش های درحال تحقیق و توسعه همچون یونیزاسیون جو پایین و بالا، نیازمند پایلوت های تحقیقاتی و عملیاتی هستند و اکنون نتایج امیدوارکننده ای را در مراکز تحقیقاتی کشور داشته است.
دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان آب، اقلیم و محیط زیست اشاره کرد: البته کارهای اشاره شده، همانند سایر اقدامات و برنامه های معاونت علمی، تکمیل کننده ماموریت دستگاه های متولی در کشور و پیشران و هموارکننده مسیر بکارگیری تکنولوژی های جدید است. در موضوع باروری ابرها نیز باتوجه به اهمیت و تأثیرگذاری آن، اخیراً سازمان توسعه و بهره برداری تکنولوژی های جدید آب های جوی ذیل وزارت نیرو تشکیل شده است که اقدامات معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، همراستا و مکمل اقدامات و ماموریت این سازمان خواهد بود.
نوربخش درباره ی تعداد شرکت های دانش بنیان فعال در عرصه آب و خشکسالی اظهار داشت: تعیین دقیق شرکت های دانش بنیان فعال در عرصه آب و خشکسالی و افراز آن از مجموعه حدود ۱۰ هزار شرکت دانش بنیان کار ساده ای نیست؛ برای اینکه خیلی از شرکتها بصورت غیرمستقیم در این زمینه فعال می باشند و یا پتانسیل نقش آفرینی در این فضا را دارند. به عنوان مثال در عرصه هوشمندسازی و اینترنت اشیاء که در سیستم های نوین آبیاری می توانند تأثیرگذار باشند، شرکت های فراوانی فعالیت می نمایند که در طبقه بندی های مرسوم، برچسب شرکت های مخابراتی و الکترونیکی را دارند. از طرف دیگر خیلی از شرکتها در عرصه آب و اقلیم، فناوری های به روز و بومی سازی شده ای را عرضه می کنند که الزاماً در لیست شرکت های دانش بنیان قرار نگرفته اند. اما در یک برآورد سخت گیرانه، تعداد شرکت های دانش بنیان فعال مستقیم حوزه آب و خشکسالی را می توان حدود ۲۸۰ شرکت اعلام نمود.
وی اشاره کرد: برنامه های ستاد آب، اقلیم و محیط زیست در بخش آب و آبفا که در هماهنگی با نهادهای ذیربط همچون وزارت نیرو تدوین شده است، از حوزه تامین و استحصال شروع شده و حوزه های توزیع، کاهش تلفات، بهینه سازی و بازچرخانی را شامل می شود. در عین حال پشتیبانی از کارهای علمی اساتید، مراکز علمی و دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان حسب مورد در دستور کار قرار دارد. تعدادی از این برنامه ها زیرساختی و در امتداد ترویج و توسعه زیست بوم اقتصاد دانش بنیان است و برخی دیگر بصورت مصداقی به حل مسائل و گلوگاه ها می پردازد.
نوربخش افزود: باتوجه به وضعیت اقلیمی کشور، یکی از راهبردهای مهم، نمک زدایی و استفاده از آب دریا است. در این ارتباط نقش فناوری ها بسیار اهمیت دارد. روش متداول و با حجم بالا دراین زمینه، روش اسمز معکوس (RO) است که فناوری های مختلفی را به همراه دارد. یکی از برنامه های ستاد آب، پشتیبانی از تجاری سازی و تولید صنعتی فناوری های در رابطه با این صنعت همچون ممبران ها، مخزن تحت فشار( PRESSURE VESSEL) و مواد مصرفی همچون آنتی اسکالانت ها است. شرکت های ذیربط در این زمینه شناسایی شده و مدلهای حمایتی بمنظور توسعه بازار نیز درحال پیگیری است. در عین حال سایر فناوری های نمک زدایی که در مقیاس بالا و با انرژی کم و پساب حداقلی توسعه داده شده اند نیز در ستاد درحال پیگیری هستند.
دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان آب، اقلیم و محیط زیست تصریح کرد: در عرصه توزیع آب با مسأله تلفات و عدم پایداری مواجه هستیم. این مساله بصورت ویژه در دستور کار ستاد قرار دارد تا بوسیله هوشمندسازی شبکه های توزیع آب شهری در گام اول و شبکه های آبیاری و زهکشی در گام بعدی به این مسأله پرداخته شود. به همین دلیل با محوریت ستاد کنسرسیومی از شرکت های دانش بنیان تشکیل شده است که تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری و ارتباطی هوشمندسازی را تامین و سپس در شبکه های توزیع آب آشامیدنی شهری پیاده سازی می کنند. فناوری های بکارگرفته شده در این فعالیت، تماماً بومی و در سطح منطقه بدون مشابه هستند. این فعالیت با حمایت معاونت علمی و مشارکت وزارت نیرو و شرکت های آب و فاضلاب در چند شهر همچون مشهد مقدس پیاده شده و علاوه بر شناسایی و کاهش تلفات آب و انرژی، پایداری ۹۹ درصدی شبکه را در پی داشته است.
نوربخش اضافه کرد: همچون برنامه های راهبردی ستاد آب، اقلیم و محیط زیست که می تواند تحریک کننده سمت تقاضای فناوری باشد، موضوع راه اندازی بازار آب است. این برنامه در تعامل با وزارت نیرو و مشخصا شرکت مدیریت منابع آب ایران درحال پیگیری است و از طرف ستاد مورد حمایت قرار گرفته است. این بازار در پیوند با طرح هایی همچون رصدخانه آب و الگوی دشت متعادل پایدار می تواند به ایجاد تعادل میان منابع و مصارف دشت های کشور بوسیله سنجش و شفافیت کمک نماید و در ادامه ارزش اقتصادی آب را هویدا کند. در چنین شرایطی است که فناوری های بهینه سازی که تا پیش از این فاقد ارزش اقتصادی بودند، فرصت بروز و ظهور خواهند یافت. همین طور چنین بازاری می تواند طیف وسیعی از سخت افزارها و روش های نرم بهینه سازی را بدنبال خود بکشاند و در عین حال به احیای سفره های آب زیرزمینی در بین مدت کمک نماید.
وی اشاره کرد: یکی دیگر از برنامه های ستاد، حمایت از تجاری سازی فناوری های در رابطه با حوزه تصفیه و بازچرخانی است. برای نمونه در آستانه سالگرد ۴۵ سالگی انقلاب اسلامی، طرح نانو ازن تصفیه خانه ساوه افتتاح شد. این طرح که با حمایت ستاد آب، اقلیم و محیط زیست در این تصفیه خانه به اجرا درآمده، علاوه بر کاهش چشم گیر هزینه های سرمایه گذاری، مسأله بو و طعم نامطلوب آب را به کلی حذف کرده و بعد از یک سال عملکرد موفق، رضایت عمومی مردم را در پی داشته است. بکارگیری این فناوری در چنین مقیاسی، مشابه دیگری در دنیا نداشته و موفق به گرفتن تأییدیه های سازمان غذا و دارو نیز شده است. توسعه و تجاری سازی کاربرد این فناوری در سایر حوزه ها همچون مخازن سدها، در دستور کار ستاد قرار دارد.
نوربخش اظهار داشت: علاوه بر کمیت، موضوع آلودگی آب و حفظ کیفیت آن در بخش های مختلف به ویژه آب آشامیدنی، حائز اهمیت فراوانی است. از همین رو ستاد در قالب یکی از طرح های پرچمدار خود، موضوع فرآوری باطله های معدنی را ناظر به حذف آلایندگی منابع آبی در عین ایجاد ارزش افزوده از پسماندهای معدنی، مورد حمایت قرار داده است و بوسیله همرسانی میان فناوران و صنایع معدنی اهتمام در حل این مسأله با بهره گیری از ابزارهای مالی و اعتباری دارد.
دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان آب، اقلیم و محیط زیست با اشاره به برنامه های زیرساختی این ستاد، اشاره کرد: یکی از ماموریت های ستادهای توسعه اقتصاد دانش بنیان، کمک به توسعه این زیست بوم و نقش آفرینی به عنوان یکی از بازیگران مهم این زیست بوم است. در نخستین گام ایجاد یک سکوی شناسایی، پشتیبانی و بهم رسانی بمنظور رصد بازار شرکت های فعال این حوزه هدف گذاری شد. با بهره گیری از این ابزار، موضوع تکمیل زنجیره تامین و ارزش و در ادامه ایجاد کنسرسیوم شرکت های دانش بنیان و اتصال شرکت های کوچک به شرکت های بزرگ و صنایع تسهیل خواهد شد. آموزش و توانمندسازی، اطلاع رسانی، رتبه بندی خدمات و محصولات و زمینه سازی برای توسعه صادرات از دیگر اهداف این سکو خواهد بود.
نوربخش با اشاره به اینکه از دیگر برنامه های زیرساختی ستاد آب، اقلیم و محیط زیست، کمک به ایجاد شتابدهنده های بخشی و راه اندازی کارخانه های نوآوری و تجهیز مراکز آزمون و لابراتوار های مرجع است، اظهار داشت: برنامه های ترویجی دیگر همچون کمک به ایجاد اندیشکده های در رابطه با حوزه فعالیت ستاد، راه اندازی نمایشگاه دائمی محصولات و خدمات تجاری شده، تم پارک های آب و محیط زیست، تولید محتواهای علمی و ترویجی نیز در دستور کار ستاد قرار دارد. برگزاری رویدادهای همرسانی میان فناوران و متقاضیان دولتی و خصوصی نیز بصورت مستمر به انجام می رسد.
منبع: دانلود فایل
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب