در گفت وگو با دانلود فایل تشریح شد
چالش های کشور برای توسعه هوشمندسازی
به گزارش دانلود فایل، دبیر کارگروه اینترنت اشیاء و هوشمندسازی ستاد توسعه فناوری های اتصال پذیری و ارتباطات معاونت علمی ریاست جمهوری، عدم تدوین نقشه راه، نبود راهکاری مشخص برای واردات و رجیستر تعداد بالای مودم های سلولار و عدم اطمینان صنایع به بخش های خصوصی را از چالش های توسعه هوش مصنوعی در کشور دانست و اظهار داشت: این فناوری چه بخواهیم و چه نخواهیم به سمت ما می آید و چالش های این حوزه باید به تدریج حل شود و حل آن یک شبه امکان پذیر نیست، ولی این که این فناوری را رها نماییم هم شدنی نیست؛ چون که روزی می رسد که کار از کار گذشته است.
دکتر رضا وحیدنیا در گفتگو با ایسنا، اظهار داشت: ایده اصلی اینترنت اشیاء از حدود ۳۰ سال قبل عنوان شد و در آن زمان استفاده از فناوری های اینترنت اشیاء از هوشمندسازی لوازم خانگی آغاز شد، ولی پیش از آن اتصال Machine-to-machine یعنی ارتباط دستگاه ها با یکدیگر تحت پروتکلهای خاص بوده است. نمونه آن دستگاههای ATM نظام بانکی است که از گذشته بوده است.
وی افزود: با توسعه این فناوری این ایده عنوان شد که به جای این که دستگاه ها و ماشین ها با یکدیگر صحبت کنند، در بستر بزرگتری به نام اینترنت اشیاء توسعه یابد. در این فرایند عملیات ارتباط منحصر به یک دستگاه نمی شود و از راه هر دستگاهی در هر نقطه ای از جهان با هر پروتکلی بتوانند به سایر دستگاه ها متصل شوند و از آنها دیتا جمع آوری شود.
وحیدنیا با اعلان اینکه این روندها در دنیا طی شده است، به وضعیت ایران در به کارگیری فناوری هوشمندسازی و اینترنت اشیاء اشاره نمود و تصریح کرد: این طور نیست که گفته شود ایران در این زمینه ها عقب مانده است، بلکه توسعه فناوری های اینترنت اشیاء در بعضی از کشورها فاقد استانداردهای ضروری است و خیلی از شرکت ها امکان دارد که با مفاهیم ساده اینترنت اشیاء مانند کاربردهای خانگی آن آشنا باشند، ولی خیلی از شرکت ها روال سنتی خویش را حفظ نموده اند.
دبیر کارگروه اینترنت اشیاء و هوشمندسازی ستاد توسعه فناوری های اتصال پذیری و ارتباطات معاونت علمی ریاست جمهوری، توسعه این فناوری در کشور را در ارتباط با حداقل ۱۰ سال قبل [RV۱] دانست و اظهار داشت: طرح فهام وزارت نیرو گامهای اولیه کشور برای حرکت به سمت هوشمندسازی است و در خلال آن مبادرت به هوشمندسازی کنتورها با هدف پیک سایی و مدیریت مصرف انرژی در طرح فهام مختص کنتور برق است.
وی با تأکید بر این که در این زمینه ما زیاد از دنیا عقب نمانده ایم، خاظر نشان کرد: هنوز به صورت وسیع در دنیا نسبت به هوشمندسازی کنتورها اقدام نشده است و آنجایی هم که اجرا شده به صورت محدود در یک شهر و یا منطقه بوده است، ولی در عین حال چالش های آن نه فقط برای ایران چ، بلکه در دنیا بسیار زیاد است.
وحیدنیا وجود چالش برای توسعه طرح های هوشمندسازی را به سبب وجود بازیگران زیاد دانست و اظهار نمود: از آنجاییکه بازیگران این حوزه زیاد و متنوع هستند و از طرف دیگر در بعضی موارد تعارض منافع ایجاد می شود، توسعه این حوزه به سختی پیش می رود.
چالش های موجود در هوشمندسازی
وحیدنیا نخستین چالش حوزه هوشمندسازی را نبود نقشه راه در کشور عنوان نمود و اظهار داشت: ما هنوز نتوانسته ایم نقشه راهی تدوین نماییم، ازاین رو است که معلوم نیست چه زمانی مقرر است فناوری مانند NB-IOT (فناوری مبتنی بر استانداردهای کم مصرف) در چه شهرهایی از کشور پیاده سازی شود؟در چه زمانی و با چه روندی؟
وی با تأکید بر این که زمانیکه ما چنین اطلاعاتی را در اختیار نداشته باشیم، برنامه ریزی برای توسعه تکنولوژی دشوار خواهد شد، افزود: عدم شفافیت نقشه راه فناوری یکی از بزرگترین مسائل ما برای توسعه فناوری است. نمونه دیگر آن توسعه معادن هوشمند است. هم اکنون در دنیا شرکتهای بزرگ مانند اریکسون و "دل" مبادرت به هوشمند چسازی معادن از راه توسعه ۵G کردند. باز چالش دیگر ما نحوه توسعه ۵G است.
دبیر کارگروه اینترنت اشیاء و هوشمندسازی ستاد توسعه فناوری های اتصال پذیری و ارتباطات معاونت علمی ریاست جمهوری با اشاره به برخی ادعاهای مسؤولان برای ایجاد نسل پنجم اینترنت، اشاره کرد: خیلی از طرح های هوشمندسازی خصوصا در حوزه صنایع و معادن نیازمند پیاده سازی شبکه نسل پنجم است که متاسفانه باوجود اعلام برخی مدیران اپراتورها هنوز به صورت کامل قابل پیاده سازی نیست.
وی با اعلان اینکه همه علل عدم راه اندازی نسل پنجم اینترنت داخلی نیست، در این زمینه توضیح داد: فیچری که در گوشیهای هوشمند سامسونگ به اینترنت نسل پنج وصل می شود، از جانب این شرکت هنوز فعال سازی نشده است، چون این شرکت اعتقاد دارد ما در کشور یک شبکه ۵G قابل اعتماد نداریم و در فاز پایلوت است و در صورتیکه شرکت سامسونگ این فیچر را در گوشیهای خود فعال کند، ولی مشتریان کیفیت مناسبی از ۵G دریافت نکنند، باعث نارضایتی مشتریان از این شرکت خواهد شد.
وحیدنیا یکی از کارکردهای اصلی ۵G را در حوزه صنایع و معادن عنوان نمود و تصریح کرد: در کشورهای دنیا یک باند فرکانسی مخصوص بعنوان مثال باند ۳۵۰۰ مگاهرتز به صنایع اختصاص داده شده است، در حالیکه در ایران نه تنها این امر اتفاق نیفتاده، بلکه مدل کسب و کاری هم برای آن نداریم؛ ازاین رو است که به جای آنکه اپراتورها به سمت هوشمندسازی صنایع بروند، صنایعی مانند شرکت فولاد مبارکه در تلاش هستند تا اپراتورها را مجاب به همکاری کنند.
دبیر کارگروه اینترنت اشیاء و هوشمندسازی ستاد توسعه فناوری های اتصال پذیری و ارتباطات معاونت علمی ریاست جمهوری چالش دیگر این حوزه را وجود رگولاتوری قوی دانست و اضافه کرد: از جانب رگولاتوری قوانین در ارتباط با فناوری های باند آزاد (LoRaWAN) عرضه نشده است. دستگاههای لورا و فناوری فرکانس رادیویی بی سیم یک پلت فرم بی سیم دور برد و کم مصرف است که به فناوری پرکاربرد شبکه های اینترنت اشیاء (IoT) در سرتاسر جهان تبدیل گشته است.
وی چالش دیگر این حوزه را رجیستر کردن تجهیزات این حوزه ذکر و افزود: بر مبنای قوانین هر فرد سالی یک گوشی می تواند رجیستر کند و در حوزه اینترنت اشیاء، تجهیزات و سنسورهایی که سلولار هستند و به شبکه ۴G و یا ۵G متصل می شوند، برای آنها صدها یا هزاران حسگر برای راهکار خاصی مورد نیاز است، چون این سنسورها دارای مودمی هستند که می تواند به این شبکه متصل شود و نیاز است که همانند گوشیها رجیستر شود، ضمن آنکه این نوع سنسورها تولید داخلی ندارند.
وحیدنیا اضافه کرد: اگر شرکتی بخواهد این تجهیزات را به کشور وارد کند، راهکار مشخصی برای واردات و رجیستر تعداد بالای این مودم های سلولار وجود ندارد.
هوشمندسازی در خودروسازی
دبیر کارگروه اینترنت اشیاء و هوشمندسازی ستاد توسعه فناوری های اتصال پذیری و ارتباطات معاونت علمی یکی دیگر از زمینه های هوشمندسازی را صنعت خودروسازی دانست و اظهار داشت: در این زمینه مسائل زیادی وجود دارد که یکی از آنها حوزه «تله ماتیکس» است. داده های این حوزه در ارتباط با موقعیت مکانی خودرو، وضعیت سلامت فنی و مکانیکی آن و وضعیت موتور آن می شود. این داده ها قابل استفاده برای خودروسازان و قطعه سازها و سایر کارخانجات [RV۶] در رابطه با صنعت مانند لاستیک سازی است تا از این طریق وضعیت سلامت خودرو ها و قطعات را پایش کنند.
وی افزود: در حوزه خودرو های متصل مبحث Infotainment مطرح است. استفاده از این توانایی امکان ایجاد ویدئو استریمینگ را فراهم می آورد و در مرتبه بالاتر خودرو ها می توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. ولی آن چه که در ایران اهمیت بیشتری دارد، مبحث e-call برای خودرو های متصل است که خوشبختانه در تست پایلوت این توانایی را با همکاری یکی از اپراتورها اجرایی کردیم.
وی قابلیت e-call را قابلیتی دانست که وقتی تصادفی رخ می دهد، خودرو به صورت خودکار با هلال احمر تماس برقرار می کند و بدین سان همان حسگری که در زمان وقوع تصادف ایربگ را باز می کند، از راه کانال وویس و بدون احتیاج به اینترنت با هلال احمر تماس برقرار می کند.
وحیدنیا، ارسال موقعیت مکانی خودرو را از دیگر قابلیت های این حسگر ذکر کرد و اظهار داشت: بر مبنای گفته های مسؤولان هلال احمر میانگین زمان رخداد تصادف تا تماس با این نهاد، ۱۰ دقیقه و ۲۰ ثانیه است و زمانیکه وقوع تصادف اعلام می شود، فرد از موقعیت مکانی خود اطلاع دقیقی ندارد و یکی از چالش های تیم های امدادی هلال احمر اینست که بخصوص در زمان شب باید زمان زیادی را برای یافتن مکان تصادف صرف کنند، ولی در قابلیت e-call در مدت چند ثانیه کلیه اطلاعات خودرو شامل تعداد سرنشینان، جهت حرکت خودرو، شماره شناسایی خودرو و غیره ارسال خواهد شد و از طرف دیگر اپراتور هلال احمر هم با راننده امکان برقراری تماس را دارد.
این محقق حوزه اینترنت اشیاء با اعلان اینکه بهره برداری از e-call از سال ۲۰۱۸ در اروپا الزامی شده است، اظهار نمود: در ایران تست پایلوت آن با همکاری یکی از اپراتورها در تهران و اصفهان اجرا شده و بر مبنای نتایجی که به دست آمده، به دنبال توسعه آن در کل کشور هستیم.
وحیدنیا نکته مهم پیاده سازی روش های هوشمندسازی در کشور را وجود زیر ساخت های سخت افزاری آن دانست و افزود: ما تنها احتیاج به لایسنس داریم تا به ما اجازه دهد سرویس e-call را در کشور فعال نماییم.
دبیر کارگروه اینترنت اشیاء و هوشمندسازی اجرای کامل هوشمندسازی را در گرو همه بازیگران این عرصه دانست و اظهار داشت: اگر اپراتورها با صرف هزینه های هنگفت لایسنس را خریداری کنند، ولی بعنوان مثال خودروسازها علاقه ای به هوشمندسازی خودرو ها نداشته باشند، اپراتور متضرر خواهد شد. ازاین رو نیاز است تا اجبار حاکمیتی وجود داشته باشد تا خودروسازها را موظف کند تا مثلاً فیچر e-call را در خودرو ها نصب کنند. در این صورت است که توسعه دهندگان و اپراتورها و خودروسازها و سایر بازیگران این عرصه وارد میدان می شوند.
امنیت در هوشمندسازی
دبیر کارگروه اینترنت اشیاء و هوشمندسازی، هوشمند سازی را دارای ۴ جز " device " که شامل سنسورها، سیم کارت ها و تجهیزات مودم، " connectivity " که شامل تجهیزاتی کنه یو دیتا را بر روی cloud وارد کند، " IOT platform" و نرم افزارها عنوان نمود و اظهار داشت: در هر کدام از این اجزا، امنیت شرایط خاص خویش را دارد ضمن آنکه سخت ترین بخش اینترنت اشیا هم ایجاد امنیت دستگاه ها است؛ چون که ایران تولید کننده دستگاه ها نیست و خیلی از چیپ ست ها و ماژول ها از خارج خریداری می شود.
وی افزود: بر روی این دستگاههای وارداتی هم هیچ نوع کنترلی وجود ندارد و تنها می توانیم به شرکت خریداری شده اعتماد نماییم که جنس مرغوب را در اختیار ما قرار داده است. وقتی مقرر است کنتورهای گاز، هوشمند شوند، یعنی ۲۶ میلیون دستگاه و مودم های NB-IoT آن خریداری و نصب شود، کافی است که بدخواهان کشور مشکلی در مودم های این کنتورها ایجاد کنند و این مشکل در کل طرح ما توسعه می یابد.
یک تهدید
وحیدنیا تصریح کرد: طرحی که مقرر است از عدالت اجتماعی تا صرفه جویی انرژی را برای کشور به ارمغان بیاورد، تبدیل به تهدید امنیتی برای کشور خواهد شد و سیستم گاز رسانی را با مشکل مواجه می کند.
این محقق با اعلان اینکه وضعیت امنیت در قسمت « connectivity » بهتر است، اظهار نمود: ولی نیاز است که برخی از ابزارهای آن بومی سازی شود، هر چند که الگوریتم هایی در دنیا مانند AES۱۲۸ وجود دارند، ولی وقتی شرکت خارجی ادعا می کند که از این الگوریتم در تجهیزات خود بهره برده است، خیلی نمی توان به آن اعتماد کرد و ما نیاز داریم تا الگوریتم های بومی خویش را استفاده نمائیم.
وی به وضعیت امنیت بخش IOT platform اشاره نمود و در این زمینه توضیح داد: تلگرام و واتساپ پلتفرمی برای ارتباط انسان ها با یکدیگر هستند و IOT platform هم پلتفرمی برای ارتباط دستگاه ها با یکدیگر است. مشکلی که در تلگرام به وجود آمد، این بود که با رجوع کاربران به آن، داده های آنها در سرورهایی قرار گرفت که دست ایران نیست و این چالش صدها برابر سخت تر می شود، زمانیکه دستگاههای ما بر روی پلت فرم های خارجی قرار بگیرند.
وحیدنیا با تأکید بر این که خیلی از پلت فرم های خانه هوشمند در خارج از کشور است، یعنی وقتی اطلاعات در ارتباط با روشنی لامپ های منازل و یا دوربین های مدار بسته به کشور خارجی منتقل می شود، ازاین رو از سالهای قبل مدیران کشور این دغدغه را داشتند و به سمت توسعه پلت فرم های بومی حرکت کردند. نمونه این حرکت سفارش توسعه پلت فرم بومی برای یکی از اپراتورها است، ولی هنوز این پلت فرم بلااستفاده است.
برنامه ستاد اتصال پذیری برای هوشمندسازی
دبیر کارگروه اینترنت اشیاء و هوشمندسازی ستاد توسعه فناوری های اتصال پذیری و ارتباطات معاونت علمی ریاست جمهوری در پاسخ به این پرسش که در فضایی که نقشه راه توسعه فناوری در حوزه هوشمند سازی در اختیار نیست این ستاد مقرر است چه برنامه هایی را اجرایی کند اظهار داشت: در کارگروه اینترنت اشیا و هوشمند سازی تیمی از متخصصان از حوزه های مختلف صنعتی تشکیل دادیم تا فناوری هایی که دارای اولویت های بالایی است را مشخص کنند تا ببنیم چالش اصلی کشور در حوزه سلامت هوشمند، کشاورزی هوشمند است یا در حوزه انرژی و حمل و نقل است.
وی با اعلان اینکه اولویت های فناورانه حوزه های مختلف در این تیم تخصصی کارگروه مشخص شده است، اظهار نمود: پس از آن مبادرت به استخراج چالش های هوشمند سازی برای هر حوزه ای کردیم و پیشنهادات خویش را در مورد هر چالشی به ستاد اتصال پذیری معاونت ارسال کردیم تا موارد باید مرتفع شود.
وحیدنیا، تصریح کرد: بخش دیگر کارهای ما شناسایی توانمندی ها در حوزه اینترنت اشیاء و هوشمندسازی است تا بر مبنای آن مبادرت به توانمند سازی تیم ها و شرکت ها نماییم. به تازگی ما جلسه ای در معاونت علمی برگزار کردیم و در فراخوان های اخیر معاونت علمی تعدادی شرکت عموما دانش بنیان فعال در حوزه های اینترنت اشیاء و هوشمندسازی طرح عرضه کردند که از این تعداد، چند طرح جزء طرح های شاخص بودند و مقرر شد تا با حمایت مالی معاونت علمی از این طرح ها حمایت شود.
این محقق حوزه اینترنت اشیاء سقف پشتیبانی از این طرح ها را یک میلیارد تومان ذکر کرد و افزود: با این امر به توانمندسازی شرکتهای نوپا کمک می شود.
وحیدنیا تمرکز این کارگروه را بر توسعه هوشمندسازی برای صنایع با تمرکز بر حوزه های انرژی، حمل و نقل و صنعت و معدن عنوان نمود.
خدمات قانونی برای پشتیبانی از فعالیت شرکت ها
وحیدنیا تصریح کرد: در حوزه امنیت هیچ وقت نمی توان به صورت ۱۰۰ درصدی امنیت را ایجاد کرد و در حوزه اینترنت هم باید ببینیم که کاربران فعال تا چه میزان برای ما حیاتی هستند. زمانی است که فرد احتیاج به خدمات کشاورزی باغچه منزل دارد که به امنیت سطح بالایی نیاز ندارد، ولی در حوزه هایی که جنبه ملی دارد مانند انرژی و خودرو هم احتیاج به بهره گیری از الگوریتم های پیچیده ای دارد و هم قوانین سختگیرانه.
این محقق حوزه هوشمندسازی افزود: در دنیا قوانینی برای Data Protection وجود دارد تا بر مبنای آن هر شرکتی که می خواهد در حوزه های اینترنت اشیاء و هوشمندسازی فعال شود، باید در جهت حفظ داده های مشتریان خود رعایت کند. ولی یکی از چالش هایی که ما در این زمینه در کشور داریم، اینست که چنین قانونی نداریم تا بسنجیم که اگر شرکتی در این زمینه فعال شد و دیتای مردم را در اختیار داشت، چگونه از آنها حفظ و نگهداری می کند.
وی افزود: از طرف دیگر نبود قوانین در حوزه خودرو های هوشمند یک چالش جهانی به شمار می رود؛ چون که وقتی یک خودروی هوشمند تصادف کند، قانونگذار نمی داند باید به سراغ چه کسی برود، به سراغ توسعه دهنده فناوری های خودرو برود، به سراغ راهنمایی و رانندگی برود و یا اپراتورهای موبایل.
عدم اطمینان صنایع به شرکتهای بخش خصوصی
دبیر کارگروه اینترنت اشیاء و هوشمندسازی ستاد توسعه فناوری های اتصال پذیری و ارتباطات معاونت علمی ریاست جمهوری یکی دیگر از چالش های کشور در حوزه اینترنت اشیاء را عدم اعتماد بخش های صنعتی به استارت آپ ها عنوان نمود و تصریح کرد: بعنوان مثال سازندگان عمده مسکن یا برخی صنایع، گاها رغبتی به استفاده از برندهای ایرانی ندارند؛ چون که نگران تداوم کار این شرکت ها و خدمات بعد از فروش آنها هستند.
وی افزود: این شرکت صنعتی دلیل عدم پذیرش شرکتهای ایرانی را پایداری آنها ذکر و اعلام نمود که پس از استفاده از راهکارهای شرکتهای ایرانی در ساختمان ها اگر پس از دو سال به مشکلی برخورد کردیم یا همگی از ایران مهاجرت کرده اند و یا شرکت ورشکسته شده و تعطیل شده است و ما می مانیم با یکسری حسگری که از کار افتاده اند.
وحیدنیا اظهار داشت: ازاین رو بخش صنعتی چاره ای ندارد، جز این که از شرکتهای خارجی خریداری کند. این وضعیت در صنایع بزرگ دیگر هم حاکم است، چون صنایع بزرگ نمی تواند به شرکتهای نوپا واگذار کند و راهکار آن، اینست شرکتهای کوچک با شرکتهای بزرگتر همکار شوند.
خوشحالی از هوشمند شدن آری یا خیر؟
وحیدنیا در پاسخ به این پرسش که در شرایطی که قانون متقن و شرکتهای عظیم در حوزه های در رابطه با هوشمندسازی در کشور پا نگرفته است آیا باید نسبت به توسعه اینترنت اشیاء خوشحال باشیم، اظهار داشت: این فناوری چه بخواهیم و چه نخواهیم به سمت ما می آید و در دنیا هم قانون های متقنی هنوز شکل نگرفته است و در خیلی از کشورها پروژه هایی در این زمینه ها اجرایی و در نهایت با شکست مواجه می شود.
وی ادامه داد: چالش های این حوزه باید به تدریج حل شود و حل آن یک شبه امکان پذیر نیست، ولی این که این فناوری را رها نماییم هم شدنی نیست؛ چون که روزی می رسد که کار از کار گذشته است.
وی تصریح کرد: حمایت هایی تحت عنوان برندهای توسعه فناوری و معافیت مالیاتی معاونت باعث افزایش انگیزه جوانان و شرکت ها می شود.
منبع: itfile.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب