آن چه که معاونت علمی ریاست جمهوری به دولت پزشکیان تحویل می دهد
به گزارش دانلود فایل، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، نهادی است که در سال ۱۳۸۵ و همزمان با دولت های نهم و دهم افتتاح شد. این معاونت در سالهای اخیر در حالی مبادرت به گسترش ستادهای توسعه فناوری های راهبردی و اقتصاد دانش بنیان، اضافه کردن شرکتهای نوآور مردم نهاد و بزرگ کردن این نهاد کرد که در سایه کمبود اعتبارات باید به توسعه اکوسیستم نوآوری کشور هم بپردازد.
به گزارش دانلود فایل به نقل از ایسنا، تحولات سریع تکنولوژیکی، افزایش خطرات، جهانی شدن و انتظارات خصوصی سازی از خصوصیت های محیطی هستند که سازمان های تجاری کنونی با آنها مواجهند و برای کسب موفقیت در این محیط، چابکی یک مزیت رقابتی را بوجود می آورد. سازمان چابک، فرآیندها و افراد سازمان را با تکنولوژی پیشرفته همگام کرده و نیازهای مشتریان را بر مبنای محصولات و خدمات باکیفیت خود و در یک قالب زمانی نسبتاً کوتاه رفع می کند.
سازمان های چابک فراتر از انطباق با تغییرات می اندیشند و متمایل به استفاده از فرصت های بالقوه در یک محیط متلاطم و کسب یک موقعیت ثابت به خاطر نوآوری ها و شایستگی های خود هستند. سازمان های چابک در رابطه با رضایت مشتریان بگونه ای دیگر می اندیشند. این سازمان ها تنها محصولات و خدمات خویش را به فروش نمی رسانند، بلکه راهکارهای برآوردن نیازهای واقعی مشتریان را به فروش می رسانند؛ ازاین رو این سازمان ها همواره معتقدند محصولاتشان کامل نیست و به منظور غنی سازی ارزش های دریافتی مشتریان از محصول و یا ایجاد ارزش افزوده برای آنان تلاش در غنی سازی محصول خود دارند.
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، نهادی دولتی است که در سال ۱۳۸۵ و همزمان با دومین سال ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد رئیس جمهور دولت های نهم و دهم، افتتاح شد.
ارتقای اقتدار ملی، تولید ثروت و افزایش کیفیت زندگی مردم از راه افزایش توانمندی های فناوری و نوآوری در کشور، ارتقای نظام ملی نوآوری و تکمیل مؤلفه ها و حلقه های آن، توسعه «اقتصاد دانش بنیان» از راه هماهنگی و هم افزایی بین بخشی و بین دستگاهی، ارتقای ارتباط «دانش» با «صنعت» و «جامعه»، تسهیل تبادلات بین بخش های عرضه و تقاضای فناوری و نوآوری، تجاری سازی دستاوردهای فناوری و نوآوری و توسعه شرکتهای دانش بنیان، توسعه فناوری های راهبردی و اولویت دار ملی تاکید شده در نقشه جامع علمی کشور و اعتلای ارتباطات بین المللی علمی، فناوری و نوآوری و توسعه دیپلماسی علمی و فناوری از اهداف این نهاد به حساب می آید.
چنین مأموریت هایی می طلبد تا سازمانی چابک ایجاد شود تا بتواند پاسخ های متناسب با نیازهای کشور در شرایط تحریمی به بازیگران اقتصاد دانش بنیان که مهم ترین آنها شرکتهای دانش بنیان است، بدهد.
این گفته سورنا ستاری معاون سابق علمی رئیس جمهور است که «تزریق نوآوری به داخل یک سیستم شکل گرفته دولتی دشوار است و همواره تاکید کرده ایم که سیستم دولتی خیلی "چاق" است و حکومت چاق به این معنا است که نیروی انسانی بسیار زیاد و قوانین و مقررات متناقض داریم که در طول این سال ها بوجود آمده است و این خاصیت همه اقتصادهای نفتی است که چنین دولت های چاقی دارند و همین سیستم با نوآوری مبارزه می کند.»
وی با بیان اینکه تزریق نوآوری در چنین ساختار چاقی کار ساده ای نیست، ادامه می دهد: در این شرایط ناممکن خواهد بود که بخواهیم کارهای نوآورانه جدید، تکنولوژی جدید و یا ایده جدید پیاده شود و در این راه باید خیلی کتک بخوریم تا بتوانیم یک فناوری در یک سیستم سلب و سخت و سنگ مانند نفوذ یابد که این سیستم به دنبال نوآوری نیست.
افزایش ستادهای توسعه فناوری
در زمانیکه دکتر روح الله دهقانی فیروزآبادی، معاونت علمی ریاست جمهوری را تحویل گرفت، علاوه بر آن عنوان «اقتصاد دانش بنیان» به این معاونت افزوده شد و همینطور تعداد ستادهای توسعه فناوری را از ۱۱ ستاد به ۱۹ ستاد رساند.
این معاونت ستادها را در دو دسته «توسعه فناوری های راهبردی» و «اقتصاد دانش بنیان» تقسیم بندی کرد و با هدف توسعه فناوری های راهبردی با تاکید بر روندهای جهانی، مطالعه نیازهای کشور و نظرات نخبگان، لیست ستادهای جدید توسعه فناوری های راهبردیِ معاونت علمی را به شرح توسعه داد:
* ستاد توسعه فناوری های اپتیک و کوانتوم
* ستاد توسعه فناوری های اتصال پذیری و ارتباطات
* ستاد توسعه فناوری های زیستی و پزشکی دقیق (ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی با حفظ ساختار ذیل این ستاد فعالیت خواهد کرد)
* ستاد توسعه فناوری های مواد و ساخت پیشرفته
* ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی
* ستاد توسعه فناوری های مالی و حکمرانی
* ستاد توسعه فناوری های نانو و میکرو
* ستاد توسعه فناوری های هوش مصنوعی و رباتیک
ستادهای توسعه اقتصاد دانش بنیان را هم با هدف شتابدهی نوآوری های فناورانه در زنجیره های بزرگ اقتصادی، توسعه فرصت های سرمایه گذاری در اقتصاد دانش بنیان، پشتیبانی از توسعه بازار محصولات فناورانه، ایجاد زمینه شکل گیری ابَربازیگران فناوری و در نهایت افزایش سهم دانش بنیان ها در تولید ناخالص ملی و بهبود تراز تجاری کشور، به این شرح افزایش داد:
* ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان انرژی
* ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان حمل و نقل و فضایی
* ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال
* ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان پتروشیمی و صنایع پایین دستی
* ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان سلامت
* ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان غذا و کشاورزی
* ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان آب، اقلیم و محیط زیست
* ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان ماشین سازی و تجهیزات صنعتی پیشرفته
* ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان معدن و صنایع فلزی
* ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان گیاهان دارویی و طب سنتی
* ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان عمران و ساختمان
همچنین ستاد توسعه فناوری های فرهنگی نرم با حفظ مأموریت ها، ساختار سازمانی و نیروی انسانی، ذیل دفتر توسعه اقتصاد خلاق و فناوری های نرم در معاونت توسعه اقتصاد دانش بنیان بازتعریف شد.
اقدامات دیگری که در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری صورت گرفت، در ادامه به شرح زیر آورده شده است.
اضافه شدن شرکتهای نوآور مردم نهاد به دانش بنیان ها
روح الله دهقانی فیروزآبادی در آیین افتتاحیه دومین نمایشگاه آبادیران اعلام نمود: ما در معاونت علمی دارای دو هویت شرکتهای دانش بنیان و شرکتهای خلاق هستیم که از آنها حمایت می شود. این شرکت ها محل هایی برای تعدادی از نخبگان علم، فناوری، هنر و علوم انسانی است که دارای نوآوری هستند و در بستر یک شرکت دانش بنیان یا خلاق مورد حمایت معاونت علمی قرار می گیرند. از طرفی مردم با توسعه بازار و سرمایه گذاری از این شرکت ها حمایت می کنند، ولی اگر قرار باشد که نوآوری اثری خاص در گرده های نخبگان نداشته باشد، باعث فاصله گرفتن از مردم می شود، همانگونه که در دنیا شاهدیم، نوآوری و فناوری باعث شکاف طبقاتی می شود.
رئیس بنیاد ملی نخبگان با طرح این مورد که این شکاف طبقاتی ایجاد نشود، اظهار داشت: بر این اساس مفهوم جدیدی در معاونت علمی تعریف شد و از این به هویت سوم حمایتی تعریف شد که شامل مجموعه های نوآوری مردمی می شود.
دهقانی فیروزآبادی ضمن اشاره به تفاوت سه هویت حمایتی این معاونت در اینباره توضیح داد: مجموعه های نوآوری مردم نهاد مجموعه هایی بر پایه نوآوری هستند که مردم را مستقیما در مدیریت، اداره و بهره برداری از دستاوردهای آن مجموعه مشارکت می دهند.
به نقل از ایشان، این هویت سوم سکوهای نوآوری هستند که بازیگران اصلی آن از نظر سرمایه و بهره برداری، مردم هستند.
دهقانی فیروزآبادی تصریح کرد: در معاونت علمی دبیرخانه شرکتهای دانش بنیان به شرکتهای دانش بنیان مجوز می دهد، دبیرخانه شرکتهای خلاق برای شرکتهای خلاق گواهینامه صادر می کند و دبیرخانه نوآوری مردم نهاد هم برای این مجموعه ها گواهینامه اعطا می کند. علاوه بر آن کلیه حمایت های معاونت علمی که برای شرکتهای دانش بنیان است، در اختیار این شرکت ها قرار می گیرد.
انتصاب معاون توسعه همکاریهای بخش خصوصی
با حکم معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور، مجتبی مدرسی زاده به سمت مشاور و معاون توسعه همکاریهای بخش خصوصی انتخاب شد.
«ایجاد زمینه مشارکت بازیگران بزرگ بخش خصوصی در توسعه اقتصاد دانش بنیان، استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در تعامل با اتاق بازرگانی به منظور نفوذ تکنولوژی های جدید به زنجیره های بزرگ اقتصادی و به هم رسانی ظرفیت شرکتهای دانش بنیان و شرکتهای صنعتی، کمک به رشد بین المللی شرکتهای دانش بنیان با استفاده از ابزارهای اتاق های مشترک، توسعه به کارگیری ظرفیتهای قانون جهش تولید دانش بنیان توسط بازیگران بزرگ صنعتی برای افزایش سهم دانش بنیان ها در تولید ناخالص ملی، مشارکت در فعال سازی ظرفیتهای نهادهای بالادستی جهت پشتیبانی از دانش بنیان شدن اقتصاد، کمک به مولدسازی ظرفیتهای راکد اقتصادی از راه مشارکت بخش خصوصی با استفاده از الگوهای زیست بوم فناوری و نوآوری، پیگیری مشارکت شرکتهای بالغ صنعتی در توسعه فناوری های نوظهور حوزه های پیشران و اقتدارآفرین و تدوین اطلس جامع بخش خصوصی همچون مأموریت های محوله به مدرس زاده از جانب روح الله دهقانی فیروزآبادی در حکم انتصاب وی به این مسؤولیت است.
معرفی دبیر برنامه ملی توسعه و رشد غزال های دانش بنیان
با حکم معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور، میلاد مقدس پور به سمت دبیر برنامه ملی توسعه و رشد غزال های دانش بنیان انتخاب شد.
در این حکم انتصاب آورده شده است: «با توجه به اهداف عالی این برنامه و ضرورت رشد و تحول در ارتقاء شاخصهای اقتصاد دانش بنیان کشور و تمامی فعالان زیست بوم نوآوری مأموریت های اصلی زیر را با هماهنگی معاون توسعه شرکتهای دانش بنیان پیگیری نمایید:
تشکیل دبیرخانه برنامه ملی توسعه و رشد غزال های دانش بنیان، ارزیابی و معرفی شرکتهای دانش بنیان دارای پتانسیل رشد سریع تحت عنوان غزال های دانش بنیان، بهره برداری حداکثری از همه ظرفیتهای پیشبینی شده در قانون جهش تولید دانش بنیان بخصوص اعتبار مالیاتی برای پشتیبانی از شرکتهای عضو برنامه و توسعه همکاریهای فناورانه و اقتصاد محور با دستگاههای دولتی نهادها با هدف بهره برداری حداکثری از توان شرکتهای بزرگ دانش بنیان، هماهنگی و همکاری فعالانه با زیر مجموعه های معاونت و همینطور با اجزاء مختلف زیست بوم همچون ستادهای توسعه فناوری و توسعه اقتصاد بخشی، برگزاری سالانه مجمع شرکتهای بزرگ دانش بنیان و اعطای نشان غزال دانش بنیان، پیگیری و کمک در جهت بوجود آمدن شرکتهای دانش بنیان اثرگذار در شاخصهای کلان اقتصاد ملی، تدوین برنامه حمایتی اختصاصی ویژه برای رشد هر یک از شرکتهای بزرگ عضو برنامه و پیگیری و رفع موانع رشد آنها، تعریف برنامه رشد منظم برای ارتقاء شرکتهای کوچک و متوسط دانش بنیان به منظور اثربخشی و رشد سریع در جهت بهبود شاخصهای اقتصاد دانش بنیان.
تشکیل سازمان ملی هوش مصنوعی
در حالیکه در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، ستاد توسعه فناوری های هوش مصنوعی و رباتیک بوجود آمده است، سازمان مستقل دیگری با عنوان سازمان ملی هوش مصنوعی به راه افتاده است.
در دی سال قبل مصوبه «نهایی سازی و تصویب سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران» ابلاغ گردید که بر مبنای آن ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی مأموریت یافت این سند را با همکاری وزارت خانه ها و دستگاههای اجرایی ذی نفع و با استفاده ظرفیت دانشگاه ها و پژوهشگاه ها تدوین کند.
۱۲ تیرماه سالجاری محمد مخبر، سرپرست ریاست جمهوری و رئیس شورایعالی انقلاب فرهنگی ماده واحده «تشکیل شورای ملی راهبری و تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی» مصوب جلسه ۹۰۱ مورخ ۲۹ خردادماه ۱۴۰۳ این شورا را برای اجرا به شرح ذیل ابلاغ نمود.
«ماده واحده؛ ضمن تأیید کلیات سند ملی هوش مصنوعی و واگذاری تصویب مفاد آن به شورای معین شورایعالی انقلاب فرهنگی، برای برنامه ریزی، راهبری، هماهنگی و نظارت بر حسن اجرای این سند شامل تصویب نقشه راه اجرایی سازی سند، تصویب آیین نامه ها و دستورالعمل های لازم جهت تسهیل اجرای سند، تصویب ره نگاشت کاربست هوش مصنوعی در دستگاههای اجرایی مستقل ملی و پیشنهاد روزآمدسازی سند «شورای ملی راهبری هوش مصنوعی»، با ترکیب ذیل تشکیل می شود. همینطور در جهت ساماندهی و توسعه زیست بوم هوش مصنوعی کشور و انجام امور دبیرخانه این شورا «سازمان ملی هوش مصنوعی» به صورت یک سازمان مستقل زیر نظر رئیس جمهور تأسیس می شود.
محورهای کلان فعالیت سازمان نوآوری و توسعه هوش مصنوعی به این شرح اعلام شده است:
* استقرار مرجعیت رگولاتوری و حقوقی حوزه هوش مصنوعی
* توسعه علمی و پژوهشی حوزه هوش مصنوعی
* توسعه کاربردهای هوش مصنوعی
* گسترش نوآوری حوزه هوش مصنوعی
* گسترش تعاملات بین الملل حوزه هوش مصنوعی
* توسعه زیرساخت ها و منابع هوش مصنوعی
آنچه دهقانی فیروزآبادی به دولت چهاردهم تحویل می دهد
توسعه این معاونت در حالی صورت گرفته که تأمین اعتبارات همچنان پاشنه آشیل اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور به حساب می آید.
نتایج مطالعات مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری هم نشان داده است که ستادهای توسعه فناوری های راهبردی درصدد ایجاد فضایی مناسب برای تحقق اقتصاد دانش بنیان در حوزه مأموریتی خویش ازطریق پشتیبانی از توسعه و تجاری سازی فناوری های پیشرفته یا حل مسائل کلان با تمرکز بر فناوری هستند. با این حال، مسؤولیت های ستادها و اثربخشی فعالیتهای آنها شفاف نیست و با چالش های مختلفی ازجمله موازی کاری، محدودیت منابع و نامشخص بودن مرز مسؤولیت ها در مقابل دیگر نهادهای متولی مواجهند.
در گزارش این مرکز همینطور آمده است: مطالعه وضع موجود ستادها در نظام ملی نوآوری بگونه ای است که همه آنها نتوانسته اند در حوزه مأموریتی خود فعالیتهای قابل توجهی انجام دهند.
این مورد به چالش های گوناگونی نظیر حمایت مالی پراکنده از طرح ها توسط نهادهای تأمین مالی، نامشخص بودن بودجه اغلب ستادها در لوایح بودجه سنواتی به صورت مستقل، اولویت بندی نامناسب و با تاخیر در حوزه های مختلف فناورانه، سلیقه محور بودن سازوکارهای تجهیز منابع برای طرح ها و نبود قانونی برای منع تعارض منافع ارزیابی کنندگان و ارزیابی شوندگان، نظام نظارتی و ارزیابی نامناسب عملکرد ستادها، جایگاه نامشخص ستادها در نظام ملی نوآوری و مسؤول نبودن نظام حکمرانی کشور در برابر مسائل فناورانه برمی گردد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب