، یادداشت مهمان،
انجمن های علمی فرصتی برای تبدیل شدن به كانون های اصلی اقتصاد دانش بنیان مقاومتی
دانلود فایل: انجمن های علمی دانشجویی به یمن استقرار در دانشگاه ها بعنوان قلب تپنده تولید فكر و علم كشور، ظرفیت بالایی برای تبدیل علم به فناوری و نوآوری در جامعه دارند؛ اما یكی از ضعف های ساختاری موجود، مدیریت این انجمن ها توسط معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ها است. اگرچه فعالیت انجمن های علمی می تواند بار فرهنگی هم داشته باشد، اما بر خلاف تشكل های دانشجویی و كانون های فرهنگی، فعالیت آن ها غالباً به صورت علمی، پژوهشی و فناوری است كه سنخیت بیشتری با حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه دارد.
به گزارش دانلود فایل به نقل از ایسنا، دكتر مهدی رحمانی، دبیر اجرایی مسابقه ملی فناوری نانو در یادداشتی كه با عنوان "جشنواره ملی حركت؛ فرصتی برای توسعه فناوری، نوآوری و كسب وكارهای دانش بنیان" در اختیار ایسنا قرار داده، آورده است: "جشنواره ملی حركت، ویژه انجمن های علمی دانشجویی است كه با تاكید بر هم افزایی، به منظور تكثیر ایده های خلاق و تولید انگیزه و نشاط در انجمن های علمی دانشجویی، حمایت، تقویت و ترویج فرهنگ و اخلاق علمی در دانشگاه های كشور، تقویت روحیه و بنیه علمی دانشجویان مستعد و توانمند و فراهم آوردن زمینه های مناسب برای فعالیت های جمعی علمی، همینطور بهره مندی از توانمندی و خلاقیت دانشجویان در تحقق توسعه علمی و نهضت تولید علم و جنبش نرم افزاری؛ همه ساله توسط اداره كل فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و با همكاری دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی كشور، پژوهشگاه ها و سایر مراكز علمی با حمایت دستگاه ها و سازمان های دولتی و غیردولتی به میزبانی یكی از دانشگاه های كشور برگزار می گردد. دهمین جشنواره ملی حركت انجمن های علمی دانشجویی دانشگاه های سراسر كشور در تاریخ 5 الی 7 دی ماه 1396 در نمایشگاه بین المللی شهر كرمانشاه به میزبانی دانشگاه رازی كرمانشاه برگزار گردید.
انجمن های علمی دانشجویی دانشگاه های سراسر كشور شركت كننده در جشنواره ملی حركت در حوزه های پژوهش، كارآفرینی، تألیف و ترجمه كتاب، نشریه علمی دانشجویی، مسابقات علمی دانشجویی، اختراع، ابتكار و نوآوری، فعالیت های آموزشی و فعالیت های ترویجی با هم به رقابت می پردازند.
پیش از برگزاری مرحله ملی جشنواره حركت، انجمن های علمی هر دانشگاه، در قالب جشنواره حركت دانشگاهی به رقابت می پردازند و بر مبنای فعالیت و عملكرد سالانه خود، ارزیابی و رتبه بندی می شوند و انجمن های برگزیده فرصت حضور در جشنواره ملی حركت را كسب می كنند.
از آنجا كه این جشنواره در تلاش است تا مبدأ حركتی نوین برای سازماندهی فعالیت های علمی، شكوفایی استعدادهای شگرف جوان خلاق و اندیشمند ایرانی، ارتقای موقعیت و اندیشه های كمال جویی ایرانی، تولید فردایی بهتر، ایرانی آبادتر و آزادتر در پرتو اراده و استعدادهای جامعه دانشجویی كشور باشد، اهتمام بیش از پیش نسبت به خروجی و دستاوردهای این جشنواره و سایر رقابت های انجمن های علمی دانشجویی و كوشش برای حمایت همه جانبه ملی از نهادهای دانشجویی امری ضروری می باشد.
انجمن های علمی دانشجویی به یمن استقرار در دانشگاه ها كه مراكز اصلی و قلب تپنده تولید فكر و علم كشور هستند و با برخورداری از نیروی انسانی جوان، پرانرژی، مشتاق، خلاق، نوآور و داشتن مشاوره و پشتیبانی فكری و تجربه اساتید فعال، پركار و مصمم، ظرفیت بالایی برای تبدیل علم به فناوری و نوآوری در جامعه دارند.
انجمن های علمی دانشجویی امكانی است برای تمرین داوطلبانه فعالیت های علمی در قالب كارِ گروهی؛ دانشجویان با اهداف علمی و تخصصی گرد هم می آیند و با فعالیت در انجمن های علمی ضمن ترویج و تعمیق فضای علمی در دانشگاه ها، زمینه رشد خویش را هم فراهم می آورند.
فعالان انجمن های علمی دانشجویی در جریان فعالیت انجمنی، توانمندی هایی از قبیل مهارت كارِ گروهی، مهارت تبدیل ایده به عمل، مهارت ارتباط، مهارت مدیریت و اجرا، مهارت تامین هزینه های مالی، مهارت هم اندیشی، آزاداندیشی و تفكر انتقادی را كسب می كنند.
چنین توانمندی ها و مهارت هایی است كه خروجی دانشگاه ها را در عمل شایسته تر و توانمندتر می كند.
بر اساس آمار انتشار یافته اداره كل فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تا آخر شهریور ماه 1396، تعداد 9388 انجمن علمی دانشجویی در دانشگاه های كشور ثبت شده است كه به تفكیك نوع دانشگاه این انجمن ها عبارتند از 3142 دانشگاه دولتی غیر ستادی، 2578 دانشگاه پیام نور، 2178 دانشگاه علمی كاربردی، 736 دانشگاه غیر انتفاعی، 398 دانشگاه فرهنگیان و 356 دانشگاه فنی وحرفه ای بوده است.
وجود چنین ظرفیت چشمگیر از گروه های متشكل از جوانان داوطلب تحصیل كرده و علاقه مند متخصص در حوزه های خاص علمی كه می توانند نقشی موثر در رفع خیلی از مشكلات جامعه ایفا كنند، ضرورت توجه و عزم و اراده ملی برای پشتیبانی از انجمن های علمی دانشجویی را انكارناپذیر می كند.
قریب به 9400 تیم دانشجویی كه هر كدام حداقل 7 عضو دارد، سبب ورود و تمركز حداقل 66 هزار نفر بر نیازها و مشكلات جامعه و استفاده بهینه و به موقع از ظرفیت نیروی انسانی تحصیل كرده می گردد.
به كارگیری به موقع توانایی های چنین جمعیتی از نیروی دانشجوی داوطلب و علاقه مند، مانع از دست رفتن توان كار، تجمع نیروی انسانی جویای كار بعد از فراغت از تحصیل، سوختن خیلی از نیازهای شغلی به علت نبود نیروی انسانی مناسب، تولید رقابت سنگین و ناعادلانه برای كسب فرصت های شغلی موجود، سوختن فرصت های شغلی مورد علاقه دانشجویان به علت موكول كردن كسب شغل به بعد از فراغت از تحصیل خواهد شد.
استفاده صحیح از این ظرفیت در گام اول، نیازمند هدف گذاری و برنامه ریزی عملیاتی، كاربردی و آینده نگرانه و تخصیص حمایت های مناسب از جانب نهادهای متولی و مسئول تأمین و تربیت نیروی انسانی مورد نیاز جامعه مانند وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری، وزارت رفاه، كار و امور اجتماعی، وزارت ورزش و جوانان و همینطور دانشگاه ها و مراكز آموزشی و سپس نیازمند هدف گذاری و برنامه های حمایتی سازمان ها، شركت ها و صنایع نیازمند و متقاضی نیروی انسانی برای هدایت بهینه این نیروی عظیم انسانی به سمت مشكلات و نیازهای جامعه و صنعت است.
انجمن های علمی دانشجویی با برخورداری از حمایت های مناسب می توانند فرصتی برای تمرین و تبدیل شدن به كانون های اصلی اقتصاد دانش بنیان مقاومتی باشند.
روحیه ای كه در انجمن های علمی دانشجویی حاكم است، چنان است كه سبب می گردد فعالان انجمنی بی آن كه انتظار دستمزد یا درآمدی داشته باشند، با انگیزه ای مضاعف، به هر گوشه و كنار برای كشف معلومات جدید و مبتنی بر آموخته های علمی خود سرك بكشند و مشكلات جامعه و صنعت را كنكاش كنند. این روحیه است كه می تواند آغازگر كوشش برای حل داوطلبانه سریع و جهادی بسیار از مشكلات دشوار جامعه باشد؛ مشكلاتی كه چه بسا حل آن ها در شرایط عادی نیازمند صرف زمان و هزینه دوچندان است.
انجمن های علمی دانشجویی، به علت عطش فراوان برای فراتر رفتن از فضای آموزشی نظریه دانشگاه، تلاش فراوان و خودجوش برای برقراری ارتباط با فضای خارج از دانشگاه، بخصوص جامعه و صنعت كه در واقع مشتری اصلی علم و فناوری هستند، دارند و این مورد سبب می گردد كه این انجمن ها، ظرفیت بالایی برای كاهش فاصله بین دانشگاه و صنعت و خلق فناوری های مورد نیاز جامعه و صنعت داشته باشند.
تمركز بر ارتباط انجمن های علمی با نهادهای خارج از دانشگاه و تحلیل و هدایت این روابط با برنامه ریزی و هدف گذاری صحیح، می تواند منجر به شكل گیری كانال های مطمئن و سودآور بین دانشگاه و صنعت در قالب شركت های دانش بنیان، تیم های تحقیقاتی و پژوهشی دانشگاهی، تشكیل سیستم های نوآوری باز، تشكیل واحدهای R&D دانشگاهی شركت ها و صنایع، ارتقا و آموزش به روز كارمندان صنایع و شركت ها توسط دانشگاه ها و به روز رسانی فناوری تولید و خدمت آنها شود.
این اقدام، علاوه بر قطع وابستگی خارجی كشور و افزایش تولید ملی، تولید ثروت برای دانشجو، استاد و دانشگاه را هم به همراه دارد كه خود منجر به اشتغال زایی و قطع وابستگی دانشگاه به بودجه دولتی و بیت المال می گردد.
این صرفه جویی در بودجه، فرصت های سرمایه گذاری در حوزه های جدید را بالا می برد و سبب افزایش اشتغال زایی، تولید ثروت و نوآوری و به روز رسانی محصولات، تولیدات و خدمات مبتنی بر نیاز روز جامعه می گردد.
با چنین زاویه نگرشی، جشنواره حركت و سایر مسابقات و رقابت های انجمن های علمی باید فرصت و انگیزه ای باشند برای حركت جامعه دانشگاهی و دانشجویی به سمت تولید ثروت و رفع نیازهای جامعه با كمك علم و فناوری كه همان هدف اصلی تحصیل و كسب دانش است.
علاوه بر طراحی رقابت های هدفمند، ترسیم مسیر حركت و فعالیت انجمن ها با نگاه به آینده و تنظیم و تدوین آیین نامه ها و قوانین اجرایی و حمایتی هم در جهت نیل به این هدف لازم و ضروری می باشد.
با جهت دهی رقابت های انجمنی به سمت ایده بازارها، عرضه راهكارهای نوآورانه و فناورانه، استارتاپ ها و تولید و تجاری سازی پروتوتایپ ها، بسترهای سرمایه گذاری و جذب سرمایه گذار و خرید و فروش فناوری در محیط های دانشگاهی افزایش می یابد و مداخله و حضور مراكز علمی در تولید ثروت هم افزایش می یابد.
خوشبختانه تجربه های موفقی در بعضی دانشگاه ها و همینطور در ستادهای توسعه فناوری معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری در این حوزه وجود دارد كه باید این تجربه ها با سرعت بیشتری به تمامی دانشگاه ها منتقل شود و مبنای عمل تمامی دانشگاه ها و بخصوص انجمن های علمی قرار گیرند.
حمایت و همراهی ستادهای توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و همینطور معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در عملكرد و دستاوردهای انجمن های علمی دانشجویی و بازدهی آنها بسیار موثر است.
یكی از ضعف های ساختاری موجود كه اثر منفی بر عملكرد و خروجی فعالیت های انجمن های علمی داشته است، مدیریت انجمن های علمی دانشجویی توسط معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ها است.
اگرچه فعالیت انجمن های علمی می تواند بار فرهنگی هم داشته باشد، اما بر خلاف تشكل های دانشجویی و كانون های فرهنگی، فعالیت های انجمن های علمی غالباً به صورت علمی، پژوهشی و فناوری است كه سنخیت بیشتری با حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه دارد.
لذا قرار دادن انجمن های علمی و تشكل ها و كانون های فرهنگی، در یك حوزه آن هم حوزه فرهنگی منجر به عدم استفاده از حداكثر توان انجمن ها و ركود روزافزون آنها می گردد.
قرار گرفتن انجمن های علمی در حوزه معاونت پژوهش و فناوری امكان ارتقای بیشتر انجمن ها و شكوفایی ظرفیت های بالقوه آنها را فراهم می كند.
انجمن های علمی می توانند بعنوان بازوهای اجرایی حوزه پژوهش، فرصت خوبی برای تبدیل علم به عمل در اختیار دانشگاه های كشور قرار دهند و نیروی انسانی مستعد و علاقمند و داوطلب را در اختیار پژوهش و فناوری كشور قرار داده و برای آینده كشور تربیت كند.
علاوه بر این، عامل دیگری كه نقش منفی در عملكرد انجمن ها دارد، نگاه دانشگاه ها به انجمن های علمی بعنوان گروه های مزاحم و مصرف كننده و نادیده گرفتن قابلیت های آنهاست.
حال آن كه اگر سیاست ها و رویكردهای دانشگاه ها در قبال انجمن های علمی به نحوی باشد كه بودجه ای كه در اختیار انجمن قرار می گیرد بعنوان حمایت و جهت تولید درآمد و ثروت توسط انجمن باشد و سالانه هم انجمن ها از نظر درآمدزایی ارزیابی و مقایسه شوند، می تواند انگیزه و هدایتی باشد برای تولید ارزش افزوده توسط انجمن ها.
فضای دانشگاه ها باید به نحوی باشد كه دانشجویان از همان بدو ورود به دانشگاه، جذب انجمن های علمی شوند و از همان ابتدای شروع كسب علم و دانش و در كنار آن اصول و ادبیات كسب و كار و اشتغال را هم فرا گیرند و با قرار گرفتن در فضای واقعی و تمرینی كسب وكار با استفاده از بستر ایجادشده توسط انجمن های علمی و تحت شاكله حقوقی دانشگاه، شغل و حرفه مورد علاقه خویش را تجربه كنند و اشتغال خویش را تضمین كنند؛ چراكه دانشجویان پس از فراغت از تحصیل نه تنها حمایت حقوقی دانشگاه را از دست خواهند داد و بعنوان یك فارغ التحصیل با شاكله حقیقی باید به دنبال كار بگردند، بلكه هیچ نهاد، سازمان و یا شركتی هم منتظر نخواهد بود كه دانش آموخته بی تجربه ای را جذب نماید.
انجمن های علمی دانشجویی با طراحی برنامه های قوی و هدف گذاری صحیح می توانند فرصت های مناسبی برای تمرین تیم سازی، تقویت روحیه كار گروهی، تقویت حل علمی چالش ها و مشكلات، تقویت قدرت تحلیل اقتصادی، تقویت درآمدزایی و تشكیل گروه های كاری قوی فراهم نمایند كه تاثیر زیادی بر شكل گیری كسب وكارهای مبتنی بر دانش و تولید اشتغال دارد.
در این میان نقش حمایتی دولت كه می تواند با استفاده از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و همینطور معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اعمال شود، در شكوفایی هرچه بیشتر انجمن های علمی دانشجویی موثر است.
با چنین رویه ای، حمایت های زیر از انجمن های علمی دانشجویی برای توسعه اقتصاد دانش بنیان مقاومتی پیشنهاد می شوند:
-حمایت ها و تخفیف های مالیاتی برای شركت های دانشجومحور
-سپردن پروژه های كوچك شركت ها و سازمان ها به تیم های دانشجویی مستعد
-حمایت از طریق اندازی كسب وكارهای دانشجویی در دانشگاه ها
-برنامه ریزی برای توسعه ساختار انجمن های علمی با عنایت به ظرفیت های آنها و نیاز جامعه
-حمایت بیشتر دانشگاه از فعالیت های انجمنی با در نظر گرفتن تشویق های مختلف برای جذب مشاركت بیشتر دانشجوها در این حوزه
-جهت دهی به برنامه های آموزشی دانشگاه ها بر اساس خروجی و نتیجه محور بودن عملكرد دانشجویان و اساتید به جای تاكید بر كلاس درس، نمره و آزمون
-تغییر رویه دانشگاه ها از حالت كسب علم برای رسیدن به اشتغال كه منجر به تربیت نیروی انسانی ناتوان و كارمند صفت می شود، به حالت شناسایی اشتغال و فرصت های شغلی و كسب علم برای توسعه كسب وكار و درآمد كه نیروی انسانی را خلاق و نوآور و كارآفرین تربیت می كند.
-تمركز برنامه های كارآفرینی دانشگاه بر ظرفیت های انجمن های علمی و طراحی برنامه های كاربردی برای خلق كسب وكارهای مبتنی بر نیاز جامعه
-تشكیل صندوق سرمایه گذاری دانش بنیان دانشجویی با درآمدهای حاصل از كار دانشجویی برای پشتیبانی از برنامه های كسب وكار و نیازهای آینده زندگی دانشجویان
-تمركز بر آموزش های تجاری سازی، كسب وكار، طرح های كسب وكار، مدلهای كسب وكار، برندینگ، پتنت، فناوری، حسابداری، مدیریت، اصول و رفتار سازمانی و مسائل حقوقی كسب وكار برای افزایش توان علمی و اجرایی اشتغال دانشجویان
-ایجاد بنگاه های كاریابی در دانشگاه ها جهت شناسایی و تربیت نیروی انسانی مستعد و مناسب برای حرفه های مختلف و معرفی به شركت ها، صنایع و جامعه و همینطور شناسایی و جذب پروژه های مختلف به سمت تیم های كسب وكار دانشگاهی
-تمركز هزینه های دانشگاه بر درآمدهای حاصل از فعالیت دانشجویان و اساتید
-ارائه خدمات و پاداش های ویژه به دانشجویان و اساتید در ازای درآمدزایی درون دانشگاهی
-تنظیم شاخص های ارزیابی اساتید، دانشجویان و كارمندان دانشگاه بر پایه فعالیت های انجام شده برای درآمدزایی و اشتغال و بیشتر مبتنی بر دانش
-ایجاد فضای رقابتی سالم بین دانشگاه های كشور بر پایه كوشش برای تولید ثروت
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب